Edvard Munch (1863-1944) özellikle Çığlık isimli tablosuyla tanınmış Norveçli ekspresyonist ressamdır. Edvard Much’ın Çığlık adlı tablosu ise sanat tarihinde Leonardo da Vinci’nin Mona Lisa’sının ardından ikinci en ünlü eser olmasının dışında yaklaşık 321 milyon TL’ye satılarak müzayede yoluyla satılan en pahalı eser olarak tarihe geçmiştir. 1895 yılında yapılan tablonun sanat tarihinde orijinal adı Boğuntu’dur.
Edvard Munch günlüğünde anlattığına göre iki arkadaşıyla yürümektedir, bu sırada ise güneş batmaktadır ve kan kırmızısı rengindedir. Ressam kendini yorgun hissetmiş ve trabzanlara yaslanmıştır. İki arkadaşı ise yürümeye devam etmiştir. Ressam bu sırada doğanın çığlığını hissettiğini günlüğünde dile getirir. Ressam bu resmi yaparken hastadır ve bu yorgunluğunun oradan geldiği düşünülür. Amerikan sanat tarihçisi Robert Rosenblum’a göre bu resimdeki insan figürünün yüzü Paris’teki Musée de l’Homme’da bulunan Peru’dan gelmiş olan mumyanın yüzünden etkilenerek yapılmıştır.
Sarı, turuncu, kırmızıya bürünmüş gökyüzünün altında, köprünün ortasında durmuş, hem kadına hem erkeğe benzeyen bir insan figürü. İki elini kafatasına benzeyen kafasının iki yanına kaldırmış bir vaziyette duruyor
Norveçli ressam Edvard Munch’ın Çığlık tablosu 1994’de nasıl çalındı?12 Şubat 1994 günü sabah saat 6: 30’da, olimpiyatların açılış töreniyle aynı gün müzenin alarmı çaldı. Alarm sinyali derhal polise ulaştı. Polis birkaç dakika içinde galeriye gelmesine rağmen çok geç kalmıştı. Güvenlik kamerası görüntülerinde iki adamın bir merdivene tırmandığını, galeri penceresini kırdığını ve duvardaki Çığlık tablosunu kablo kesicilerle kesip alarak kaçtıkları göründü. Soygun sadece 50 saniye sürmüştü.
Hırsızlar geride bir not bırakmıştı. Notta ise ‘Zayıf güvenlik için teşekkürler’ yazıyordu. Yani açık açık dalga geçmişlerdi. Çığlık çalındıktan bir ay sonra, galeriye bir fidye mektubu geldi. Hırsızlar, eserin iadesi için 1 milyon dolar istiyordu. Ancak galeri parayı ödemeyi reddedip, Scotland Yard dedektiflerinden yardım istedi. İngiliz polisi, akılcı bir tuzak kurdu. Hırsızlarla iletişime geçip, kendilerini alıcı olarak tanıttılar ve tablo için, 250 bin dolar teklif ettiler. Hırsızlar teklifi kabul etti ve buluşma ayarlandı.
Çığlık’ın çalınmasından sorumlu 4 kişi tutuklandı. 6 yıl 3 ay hapis cezasına çarptırılan çetenin başında Pal Enger bulunuyordu. Enger, sanat hırsızlığına yabancı değildi. 1980’lerin sonunda da yine bir Munch tablosu olan The Vampire’nın çalınmasından dolayı dört yıl hapis yatmıştı. Çığlık 2004 yılında tekrar çalındı ve iki sene sonra bulundu.
Yazarımız Rümeysa Kara’ya teşekkürlerimizle.
